Spis treści:
Marmite to charakterystyczny ekstrakt drożdżowy, który narodził się w Wielkiej Brytanii pod koniec XIX wieku. W 1902 roku niemiecko-brytyjski naukowiec Justus von Liebig przypadkowo odkrył, że pozostałości po warzeniu piwa można skoncentrować i spożywać. Na bazie tego odkrycia firma Marmite Food Company rozpoczęła produkcję w Burton-upon-Trent – mieście słynącym z browarnictwa, gdzie dostęp do drożdży piwnych był nieograniczony.
Proces produkcji Marmite jest fascynujący w swojej prostocie:
- Zbieranie drożdży – wykorzystywane są pozostałości drożdży z lokalnych browarów
- Autolizy – drożdże poddawane są procesowi autolizy, podczas którego enzymy rozkładają białka drożdżowe na aminokwasy
- Filtracja – oddzielenie ścian komórkowych drożdży od ekstraktu
- Koncentracja – zagęszczanie ekstraktu do charakterystycznej konsystencji pasty
- Dodanie składników – wzbogacenie mieszaniny o witaminy z grupy B, sól i przyprawy
Receptura Marmite pozostaje praktycznie niezmieniona od ponad 100 lat, co czyni ten produkt prawdziwą brytyjską ikoną kulinarną.
Skład i dostępność Marmite na świecie
Marmite wyróżnia się wyjątkowo bogatym składem odżywczym. W 100 gramach produktu znajdziemy:
- Białko: 16,7 g
- Węglowodany: 19,2 g
- Tłuszcz: 0,1 g
- Sól: 11 g
- Witaminy z grupy B: szczególnie B1, B2, B3, B9 i B12
Ekstrakt drożdżowy Marmite jest ceniony za wysoką zawartość witamin z grupy B, co czyni go popularnym wśród wegan i wegetarian, którzy mogą mieć trudności z pozyskaniem B12 z diety roślinnej.
Marmite różni się znacząco od podobnych produktów. Vegemite, australijski odpowiednik, ma łagodniejszy smak i bardziej kremową konsystencję. Z kolei Bovril to ekstrakt wołowy, nie drożdżowy, o bardziej mięsnym aromacie.
W Polsce Marmite można znaleźć głównie w sklepach z żywnością importowaną, supermarketach z działami produktów międzynarodowych oraz sklepach internetowych. Choć nie jest tak powszechny jak w Wielkiej Brytanii, gdzie stanowi podstawowy element kuchni, jego popularność w Polsce systematycznie rośnie, szczególnie wśród osób poszukujących alternatywnych źródeł witamin i umami w diecie.
Charakterystyczne dla Marmite jest hasło marketingowe „Love it or hate it” (Pokochasz albo znienawidzisz), które doskonale oddaje polaryzujący charakter tego produktu – intensywny, słono-umami smak budzi skrajne emocje wśród konsumentów.
Charakterystyczny smak Marmite i sposoby jego wykorzystania w kuchni
Unikalny profil smakowy Marmite
Marmite to gęsty, ciemnobrązowy ekstrakt drożdżowy o intensywnie słonym, umami smaku, który trudno porównać z jakimkolwiek innym produktem spożywczym. Jego charakterystyczna głębia smakowa wynika z procesu fermentacji drożdży, który tworzy złożony profil zawierający nuty słone, słodowe i lekko gorzkie. Konsystencja Marmite przypomina gęsty syrop lub miód, a jego aromat jest wyrazisty i intensywny. Produkt ten jest niezwykle skoncentrowany, dlatego stosuje się go w niewielkich ilościach – wystarczy cienka warstwa, by nadać potrawom charakterystyczny smak.
„Love it or hate it” (Pokochasz albo znienawidzisz) – to słynne hasło reklamowe Marmite doskonale oddaje polaryzujący charakter tego produktu. Dla wielu osób pierwszy kontakt z Marmite może być szokiem smakowym, ale ci, którzy go pokochają, stają się jego wiernymi fanami.
Kulinarne zastosowania Marmite
Tradycyjne brytyjskie podejście do Marmite to przede wszystkim cienka warstwa na gorących tostach posmarowanych masłem. Ciepło rozpuszcza Marmite, pozwalając mu połączyć się z masłem, tworząc idealną równowagę między słonością ekstraktu a kremowością tłuszczu. Brytyjczycy często dodają go również do kanapek z serem, gdzie intensywność Marmite doskonale komponuje się z łagodnością sera.
W nowoczesnej kuchni Marmite zyskał status tajnej broni szefów kuchni, którzy wykorzystują go jako:
- Wzmacniacz smaku w sosach i marynatach – niewielka ilość dodana do sosu bolognese, gulaszu czy marynaty do mięs nadaje daniom głębię i złożoność
- Bazę do zup i bulionów – łyżeczka rozpuszczona w gorącej wodzie tworzy natychmiastowy bulion o bogatym smaku
- Składnik dań wegetariańskich i wegańskich – dodaje mięsisty, umami charakter potrawom bez mięsa
- Dodatek do wypieków – chleb z Marmite i serem cheddar to brytyjski klasyk, który zyskuje popularność w Polsce
Popularne połączenia smakowe z Marmite obejmują:
- Awokado na tostach z odrobiną Marmite
- Jajecznica z dodatkiem Marmite
- Makaron z sosem serowym wzbogaconym o Marmite
- Popcorn skropiony rozpuszczonym masłem z Marmite
Dla początkujących najlepszym sposobem na rozpoczęcie przygody z Marmite jest metoda „mniej znaczy więcej”. Zacznij od cieniutkiej warstwy na maśle tostowym, stopniowo zwiększając ilość w miarę przyzwyczajania się do intensywnego smaku. Warto również eksperymentować z dodawaniem małych ilości do znanych potraw – łyżeczka do sosu pomidorowego czy zupy może całkowicie odmienić ich charakter bez dominowania nad całością.