Spis treści:
Edamame to młode, niedojrzałe strąki soi (Glycine max), zbierane gdy nasiona są jeszcze zielone i miękkie, na około 80% dojrzałości. W przeciwieństwie do zwykłej soi, edamame charakteryzuje się słodszym smakiem, delikatniejszą teksturą i znacznie łatwiejszą przyswajalnością. Strąki edamame są większe, zawierają zwykle 2-3 ziarna, a ich łupina jest miękka i soczysta, choć niejadalna.
Historia uprawy edamame sięga starożytnych Chin, gdzie uprawiano je już ponad 2000 lat temu. Jednak to w Japonii edamame zyskało status popularnej przekąski, stając się nieodłącznym elementem tamtejszej kultury kulinarnej. Nazwa „edamame” pochodzi właśnie z języka japońskiego i oznacza dosłownie „fasolę na gałązce” (eda – gałąź, mame – fasola), co odnosi się do tradycyjnego sposobu zbioru całych gałązek z przyczepionymi strąkami.
Wartość odżywcza i dostępność w Polsce
Edamame to prawdziwa bomba odżywcza. W 100 g ugotowanych ziaren znajdziemy:
- Białko: 11-12 g wysokiej jakości białka roślinnego zawierającego wszystkie niezbędne aminokwasy
- Błonnik: 5-6 g wspierający prawidłowe trawienie
- Witaminy: K, C oraz kompleks witamin B (szczególnie folian)
- Minerały: żelazo, wapń, magnez, potas i mangan
- Izoflawonoidy: związki o działaniu antyoksydacyjnym
Co istotne, edamame zawiera znacznie mniej inhibitorów trypsyny niż dojrzała soja, dzięki czemu jest łatwiej przyswajalne przez organizm i nie powoduje typowych dla soi problemów trawiennych.
Na polskim rynku edamame jest coraz łatwiej dostępne. W większości dużych supermarketów można znaleźć mrożone strąki edamame, często już pozbawione łupin. Sklepy z żywnością azjatycką oferują szerszy wybór, włącznie z edamame w łupinach, które jest bliższe tradycyjnej formie spożywania tej przekąski. Świeże edamame pojawia się sezonowo w sklepach specjalistycznych, choć nadal jest rzadkością. Coraz więcej restauracji serwujących kuchnię azjatycką włącza edamame do swojego menu jako przystawkę.
Jak jeść i przygotowywać edamame
Edamame, czyli młode strąki soi, to przekąska, która zdobywa coraz większą popularność w Polsce. Ich delikatny, orzechowy smak i bogactwo składników odżywczych sprawiają, że są doskonałym dodatkiem do wielu potraw.
Tradycyjne metody przygotowania
Gotowanie w osolonej wodzie to najpopularniejsza metoda przygotowania edamame. Wystarczy wrzucić strąki do wrzącej, mocno osolonej wody (około 2 łyżki soli na 1 litr wody) i gotować przez 3-5 minut. Strąki powinny zmienić kolor na intensywnie zielony, ale nie mogą być rozgotowane. Po ugotowaniu należy je natychmiast schłodzić w zimnej wodzie, aby zatrzymać proces gotowania i zachować chrupkość.
Wyłuskiwanie ziaren to prosta czynność, którą wykonuje się bezpośrednio przed jedzeniem:
- Weź ugotowany strąk między palce
- Delikatnie ściśnij jeden koniec, aby lekko otworzyć łupinę
- Włóż strąk do ust i zębami wyciągnij ziarna, przesuwając strąk między zębami
- Odłóż pustą łupinę na osobny talerz
Pamiętaj, że nie jemy samych strąków, a jedynie ziarna znajdujące się w środku!
Kreatywne wykorzystanie edamame w kuchni
Edamame to nie tylko przekąska, ale również wszechstronny składnik wielu dań:
Jako samodzielna przekąska – posyp ugotowane strąki grubą solą morską, sproszkowanym czosnkiem lub płatkami chili. Nowocześniejsze wersje obejmują posypkę z suszonej wodorostów nori, prażonego sezamu lub skropienie sosem sojowym.
W sałatkach – wyłuskane ziarna edamame doskonale komponują się z:
- Komosą ryżową, awokado i pomidorkami koktajlowymi
- Makaronem soba, ogórkiem i sosem sezamowym
- Mieszanką sałat z granatem i orzechami
W zupach i potrawach jednogarnkowych edamame dodaje się na ostatnie 5 minut gotowania, aby zachowały swoją chrupkość i kolor. Szczególnie dobrze sprawdzają się w zupach miso, ramenach i potrawach curry.
Jako składnik past i dipów – zmiksowane edamame z dodatkiem czosnku, oliwy, soku z cytryny i tahini tworzy kremowy dip podobny do hummusu. Można go podawać z krakersami, warzywami lub jako dodatek do kanapek.
Wskazówka eksperta: Aby wydobyć pełnię smaku edamame, po ugotowaniu skrop je kilkoma kroplami oleju sezamowego i posyp szczyptą płatków chili.
Przechowywanie edamame wymaga odpowiednich warunków. Świeże strąki najlepiej trzymać w lodówce do 3 dni, w papierowej torebce lub luźno owinięte w ręcznik papierowy. Ugotowane edamame można przechowywać w szczelnym pojemniku w lodówce do 4 dni. Mrożenie to również dobra opcja – zarówno surowe, jak i blanszowane strąki zachowują świeżość do 8 miesięcy w temperaturze -18°C.