Spis treści:
Test zanurzenia w wodzie to najprostsza i najszybsza metoda oceny świeżości jajek. Wystarczy napełnić szklankę lub miskę zimną wodą i delikatnie umieścić w niej jajko. Interpretacja wyników jest następująca:
- Jajko leży płasko na dnie – jest bardzo świeże (1-7 dni)
- Jajko unosi się pod kątem – ma około 1-2 tygodnie
- Jajko stoi pionowo, ale nadal dotyka dna – ma około 3 tygodni
- Jajko unosi się na powierzchni wody – nie nadaje się do spożycia
Zjawisko to wynika z powiększającej się z czasem komory powietrznej wewnątrz jajka. Im starsza jest skorupka, tym więcej powietrza przedostaje się przez porowatą skorupkę, zwiększając wyporność jajka.
Metoda prześwietlania (owoskopia) polega na oglądaniu jajka pod światło w zaciemnionym pomieszczeniu. Można użyć latarki lub specjalnego urządzenia zwanego owoskopem. W świeżym jajku komora powietrzna jest mała lub niewidoczna, a żółtko ledwo widoczne jako cień. W starszym jajku komora powietrzna jest wyraźnie większa, a żółtko bardziej ruchome i widoczne.
Ocena po rozbiciu i test potrząsania
Po rozbiciu jajka można ocenić jego świeżość na podstawie kilku cech:
Zapach jajka powinien być neutralny. Jakikolwiek nieprzyjemny zapach wskazuje na zepsucie i dyskwalifikuje jajko do spożycia. Świeże jajko nie wydziela praktycznie żadnego zapachu.
Wygląd białka i żółtka również dostarcza cennych wskazówek:
- Świeże białko jest gęste, zwarte i przezroczyste, tworzy wyraźną kopułkę wokół żółtka
- Stare białko jest wodniste, rozpływa się szeroko na talerzu
- Świeże żółtko jest wypukłe, jędrne i ma intensywny kolor
- Stare żółtko jest płaskie, może mieć nieregularny kształt i bledszy kolor
Test potrząsania polega na delikatnym potrząśnięciu jajkiem przy uchu. W świeżym jajku nie usłyszymy żadnego dźwięku, ponieważ zawartość wypełnia całą skorupkę. Jeśli słychać chlupotanie lub przesuwanie się zawartości, oznacza to, że jajko jest starsze, a komora powietrzna większa.
Regularne stosowanie tych prostych testów pozwala uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek podczas gotowania i zapewnia bezpieczeństwo przygotowywanych potraw.
Interpretacja oznaczeń na skorupce i opakowaniach jajek
Kody na skorupce – klucz do pochodzenia jajka
Każde jajko dostępne w polskich sklepach posiada stempel zawierający istotne informacje. Kod składa się z kilku elementów:
-
Pierwsza cyfra oznacza metodę chowu kur:
- 0 – chów ekologiczny (kury mają dostęp do wybiegów, karmione paszą ekologiczną)
- 1 – chów wolnowybiegowy (kury mają dostęp do zewnętrznych wybiegów)
- 2 – chów ściółkowy (kury trzymane w halach, ale mogą się swobodnie poruszać)
- 3 – chów klatkowy (kury trzymane w klatkach)
-
Dwie litery to kod kraju pochodzenia (PL – Polska)
-
Ciąg cyfr to weterynaryjny numer identyfikacyjny fermy
Badania konsumenckie z 2024 roku pokazują, że ponad 65% Polaków zwraca uwagę na metodę chowu kur przy zakupie jajek, preferując opcje 0, 1 lub 2.
Daty i klasy świeżości – praktyczny przewodnik
Na opakowaniach jajek znajdziemy dwie kluczowe informacje dotyczące świeżości:
Data minimalnej trwałości to termin, do którego jajka zachowują pełnię swoich właściwości przy prawidłowym przechowywaniu. Dla jajek klasy A wynosi on maksymalnie 28 dni od zniesienia.
W Polsce dostępne są dwie klasy świeżości jajek:
- Klasa A (świeże) – jajka najwyższej jakości, przeznaczone do bezpośredniej sprzedaży detalicznej
- Klasa B – jajka niespełniające wymogów klasy A, kierowane wyłącznie do przemysłu spożywczego
Prawidłowe przechowywanie ma kluczowe znaczenie dla zachowania świeżości. Jajka należy trzymać w lodówce, w temperaturze 5-8°C, najlepiej w oryginalnym opakowaniu lub specjalnym pojemniku. Nie należy myć jajek przed przechowywaniem, ponieważ usuwa to naturalną warstwę ochronną skorupki.
Przy optymalnych warunkach przechowywania jajka zachowują świeżość:
- Do 4 tygodni od daty pakowania (przy przechowywaniu w lodówce)
- Do 2 tygodni w temperaturze pokojowej
- Jajka ugotowane na twardo zachowują świeżość do 7 dni w lodówce