Tradycyjna rolada śląska z kluskami – przepis krok po kroku

Rolada śląska to kwintesencja kuchni śląskiej, której korzenie sięgają XIX wieku, kiedy region znajdował się pod wpływem kultury niemieckiej i austriackiej. Pierwotnie była daniem świątecznym, podawanym podczas najważniejszych uroczystości rodzinnych. Śląskie gospodynie przygotowywały roladę jako wyraz kulinarnego kunsztu i dbałości o tradycję. W przeciwieństwie do innych regionów Polski, gdzie mięso było rzadkością na stołach, na Śląsku, dzięki rozwiniętemu przemysłowi i wyższym zarobkom górników, potrawy mięsne gościły częściej w domach.

Rolada śląska to nie tylko potrawa – to element tożsamości kulturowej regionu, przekazywany z pokolenia na pokolenie jako dziedzictwo kulinarne Śląska.

Premium mrożonki ręcznie robione z dostawą w 24h na terenie całej Polski!

Zamów teraz

Współcześnie rolada śląska została wpisana na listę produktów tradycyjnych województwa śląskiego, co potwierdza jej znaczenie dla regionalnego dziedzictwa kulinarnego. Mimo upływu czasu, receptura pozostaje niemal niezmieniona, co świadczy o przywiązaniu Ślązaków do kulinarnych tradycji.

Cechy charakterystyczne i tradycyjne dodatki

Autentyczna rolada śląska wyróżnia się kilkoma niepowtarzalnymi cechami:

• Płat wołowiny (najczęściej zrazowa górna lub dolna) cienko rozbity i zamarynowany
• Charakterystyczne nadzienie z ogórków kiszonych, boczku wędzonego, cebuli i musztardy
• Specyficzny sposób zwijania i wiązania sznurkiem kuchennym
• Długie duszenie w ciemnym sosie, nadającym potrawie głęboki smak

To, co odróżnia roladę śląską od innych rolad mięsnych, to przede wszystkim konsystencja mięsa (musi być kruche, ale nie rozpadające się) oraz kompozycja sosu z dodatkiem śląskich przypraw, często z nutą jałowca i majeranku.

Tradycyjnie rolady śląskiej nie podaje się samodzielnie. Jej nieodłącznymi towarzyszami są:

1. Kluski śląskie – okrągłe, z charakterystycznym wgłębieniem, wykonane z gotowanych ziemniaków, mąki ziemniaczanej i jajka
2. Modra kapusta (czerwona kapusta) – duszona z dodatkiem jabłka, cebuli i przypraw

Ta kulinarna triada stanowi świętą trójcę śląskiej kuchni, a każdy element dopełnia pozostałe, tworząc harmonijną całość. Sos z rolady idealnie komponuje się z kluskami, które dzięki swojej strukturze doskonale go absorbują, a kwaskowata modra kapusta przełamuje intensywność mięsnego dania.

Szczegółowy przepis na roladę śląską z kluskami śląskimi

Składniki potrzebne do przygotowania rolady śląskiej

Wybór odpowiedniego mięsa to podstawa udanej rolady śląskiej. Najlepiej sprawdzi się wołowa zrazowa zewnętrzna lub ligawa, pokrojona w cienkie plastry o grubości około 5-7 mm. Na 4 porcje potrzebujesz:

• 800 g wołowiny zrazowej
• 150 g boczku wędzonego
• 2 ogórki kiszone
• 2 cebule
• 4 łyżki musztardy
• 4 łyżki smalcu lub oleju rzepakowego
• Sól, pieprz, liść laurowy, ziele angielskie

Do farszu tradycyjnie używa się ogórków kiszonych zamiast konserwowych, ponieważ nadają wyrazistszy smak. Boczek wędzony powinien być pokrojony w cienkie paski, a cebula w półplasterki. Musztarda dijon lub sarepska najlepiej podkreśli smak mięsa.

Krok po kroku – przygotowanie rolady śląskiej

Przygotowanie plastrów wołowiny rozpocznij od delikatnego rozbicia mięsa tłuczkiem przez folię spożywczą, uważając by nie przedziurawić plastrów. Każdy plaster posmaruj cienką warstwą musztardy, posyp solą i pieprzem.

Technika zawijania rolad wymaga precyzji:

1. Na każdym plastrze ułóż paski boczku, ogórka i cebulę
2. Zawiń mięso zaczynając od węższego boku, formując zwarty rulon
3. Zabezpiecz roladę wykałaczkami lub nicią kuchenną

Obsmażanie rolad powinno odbywać się na rozgrzanym tłuszczu ze wszystkich stron, aż uzyskają złotobrązowy kolor. Następnie przełóż je do głębszego naczynia, dodaj 2 szklanki wody lub bulionu, liść laurowy i ziele angielskie. Duś pod przykryciem około 1,5-2 godziny na małym ogniu, aż mięso będzie miękkie.

Przepis na autentyczne kluski śląskie

Proporcje składników do tradycyjnych klusek śląskich to:

• 1 kg ziemniaków (mączystych)
• 250-300 g mąki ziemniaczanej
• 1 jajko
• Szczypta soli

Ziemniaki ugotuj w mundurkach, obierz i przepuść przez praskę gdy są jeszcze ciepłe. Odstaw do ostygnięcia, dodaj mąkę ziemniaczaną, jajko i sól. Wyrabiaj ciasto do uzyskania jednolitej konsystencji.

Formowanie klusek to kluczowy element:

1. Z ciasta uformuj wałek o średnicy około 5 cm
2. Pokrój go na plastry grubości 2-3 cm
3. W każdym zrób charakterystyczne wgłębienie kciukiem
4. Gotuj w osolonej wodzie 3-4 minuty od wypłynięcia na powierzchnię

Wskazówka eksperta: Prawdziwe kluski śląskie zawsze mają wgłębienie – tradycja mówi, że powinno pomieścić łyżeczkę sosu. Proporcja ziemniaków do mąki ziemniaczanej powinna wynosić 4:1, co zapewnia idealną konsystencję.

Przygotowanie sosu do rolady

Tradycyjny sos powstaje z wywaru pozostałego po duszeniu rolad. Gdy mięso jest już miękkie, wyjmij je i przecedź wywar. Sos zagęść zasmażką z 2 łyżek masła i 2 łyżek mąki pszennej, dodaj 2 łyżki śmietany 18% dla kremowej konsystencji.

Doprawianie sosu wymaga wyczucia – dodaj sól, pieprz i opcjonalnie łyżkę soku z cytryny dla przełamania smaku. Sos powinien mieć konsystencję gęstej śmietany i intensywny mięsny aromat.

Serwowanie kompletnego dania

Tradycyjne ułożenie na talerzu to sztuka sama w sobie. Roladę pokrój w skośne plastry grubości 1,5-2 cm, ułóż obok klusek śląskich, polej obficie sosem. Jako dodatek podaj modrą kapustę przygotowaną z czerwonej kapusty duszonej z jabłkiem, cebulą i przyprawami (goździki, liść laurowy, kminek).

Sekret śląskich gospodyń: Rolada smakuje najlepiej dzień po przygotowaniu, gdy smaki się przegryzą. Przechowuj ją w sosie, by nie wyschła, a przed podaniem delikatnie podgrzej.