Kliknij, aby ocenić ten post!

Spis treści:

Tapenade to aromatyczna pasta wywodząca się z regionu Prowansji we Francji, której historia sięga starożytności. Nazwa pochodzi od prowansalskiego słowa „tapeno” oznaczającego kapary – jeden z kluczowych składników tego przysmaku. Pierwsze udokumentowane receptury tapenade pojawiły się w XIX wieku, gdy szef kuchni Meynier z Marsylii spopularyzował tę pastę jako wyrafinowany dodatek do potraw.

Tradycyjna tapenade składa się z czterech podstawowych składników:

  • drobno posiekanych czarnych oliwek (najczęściej odmiany Niçoise)
  • kaparów (około 5-7% całości)
  • filetów z anchois (nadających charakterystyczny umami smak)
  • wysokiej jakości oliwy z oliwek extra virgin

Do pasty często dodaje się także czosnek, sok z cytryny oraz zioła prowansalskie, które podkreślają jej śródziemnomorski charakter. Wszystkie składniki są tradycyjnie ucierane w moździerzu, co pozwala na stopniowe uwalnianie olejków eterycznych i intensyfikację smaku.

Wartości odżywcze i kulinarne zastosowania

Tapenade to nie tylko przysmak o intensywnym smaku, ale również źródło cennych składników odżywczych. Pasta jest bogata w:

  • nienasycone kwasy tłuszczowe pochodzące z oliwy z oliwek
  • przeciwutleniacze zawarte w oliwkach
  • witaminę E wspierającą zdrowie skóry
  • żelazo i wapń w przyswajalnej formie

Różnice między tapenadą z czarnych i zielonych oliwek są znaczące. Czarna tapenade charakteryzuje się głębszym, bardziej intensywnym smakiem z nutami orzechowymi i ziemistymi. Zielona tapenade oferuje jaśniejszy, świeższy profil smakowy z wyraźniejszą kwasowością i nutami ziołowymi.

W kuchni śródziemnomorskiej tapenade wykorzystywana jest na wiele sposobów:

  • jako pasta do pieczywa, szczególnie do bagietki lub grzanek
  • jako nadzienie do pieczonych warzyw (pomidory, papryka)
  • jako marynata do mięs, zwłaszcza jagnięciny i drobiu
  • jako dodatek do makaronów i risotto
  • jako składnik sosów do ryb i owoców morza

Tapenade doskonale komponuje się z innymi składnikami kuchni śródziemnomorskiej, takimi jak suszone pomidory, ser feta czy świeże zioła, tworząc harmonijne połączenia smakowe charakterystyczne dla regionu Morza Śródziemnego.

Przepisy na domową tapenade

Klasyczna tapenade z czarnych oliwek

Składniki:

  • 200 g wydrylowanych czarnych oliwek (najlepiej typu Kalamata)
  • 2 filety anchois
  • 1 łyżka kaparów
  • 1 ząbek czosnku
  • 1 łyżka soku z cytryny
  • 2-3 łyżki oliwy z oliwek extra virgin
  • Świeżo zmielony czarny pieprz

Przygotowanie:

  1. Oliwki dokładnie osącz z zalewy i osusz papierowym ręcznikiem.
  2. Umieść oliwki, anchois, kapary i czosnek w malakserze.
  3. Miksuj pulsacyjnie do uzyskania grubo posiekanej masy.
  4. Dodaj sok z cytryny i stopniowo wlewaj oliwę podczas dalszego miksowania.
  5. Dopraw pieprzem i w razie potrzeby dodaj więcej oliwy.

Konsystencja klasycznej tapenade powinna być dość gęsta, ale łatwa do rozsmarowania. Przechowuj w szczelnie zamkniętym pojemniku w lodówce do 7 dni, przykrywając wierzch cienką warstwą oliwy.

Tapenade z zielonych oliwek

Składniki:

  • 200 g wydrylowanych zielonych oliwek
  • 1 łyżka kaparów
  • 2 filety anchois
  • 1 ząbek czosnku
  • 2 łyżki świeżych ziół (rozmaryn, tymianek lub bazylia)
  • 2-3 łyżki oliwy z oliwek
  • 1 łyżeczka skórki z cytryny
  • Pieprz do smaku

Przygotowanie:

  1. Osącz oliwki z zalewy i osusz.
  2. Posiekaj drobno zioła.
  3. W malakserze umieść oliwki, kapary, anchois, czosnek i zioła.
  4. Miksuj do uzyskania pożądanej konsystencji.
  5. Dodaj skórkę z cytryny i stopniowo wlewaj oliwę podczas miksowania.

Warianty ziołowe:

  • Z rozmarynem: dodaj 1 łyżeczkę świeżego posiekanego rozmarynu dla intensywnego aromatu
  • Z tymiankiem: 2 łyżeczki świeżych listków tymianku nadadzą delikatny ziołowy posmak
  • Z bazylią: 1 łyżka świeżej bazylii wprowadzi śródziemnomorską nutę

Nowoczesne wariacje tapenade

Tapenade z suszonymi pomidorami:

  • 150 g czarnych oliwek
  • 50 g suszonych pomidorów w oliwie
  • 1 łyżka kaparów
  • 1 ząbek czosnku
  • 1 łyżeczka oregano
  • 2 łyżki oliwy z suszonych pomidorów
  • Szczypta chili (opcjonalnie)

Tapenade z orzechami:

  • 180 g czarnych oliwek
  • 30 g orzechów piniowych lub włoskich (prażonych)
  • 2 filety anchois
  • 1 łyżka kaparów
  • 1 ząbek czosnku
  • 2 łyżki oliwy z oliwek
  • 1 łyżeczka miodu (opcjonalnie)

Wegańska tapenade:

  • 200 g mieszanych oliwek
  • 1 łyżka kaparów
  • 1 ząbek czosnku
  • 1 łyżeczka pasty miso (zamiast anchois)
  • 2 łyżki płatków drożdżowych
  • 2-3 łyżki oliwy z oliwek
  • Sok z połowy cytryny

Sposoby serwowania tapenade

Jako dodatek do pieczywa:

  • Podawaj z bagietką, grzankami lub krakersami
  • Smaruj na tartinkach z dodatkiem świeżych pomidorów i bazylii
  • Łącz z serami typu feta lub kozi na pieczywie pełnoziarnistym

Jako marynata:

  • Nacieraj kurczaka lub rybę tapenadą na 2 godziny przed grillowaniem
  • Dodaj 2 łyżki oliwy do tapenade i marynuj krewetki przed smażeniem
  • Nadziewaj filety rybne mieszanką tapenade z serem ricotta

W sosach do makaronów:

  • Rozrzedź 2 łyżki tapenade z 3 łyżkami oliwy i 100 ml gorącej wody z makaronu
  • Połącz z kremowym sosem śmietanowym do tagliatelle
  • Dodaj do sosu pomidorowego dla wzbogacenia smaku
image_pdfZapisz jako PDF
image_pdfZapisz jako PDF
image_pdfZapisz jako PDF
image_pdfZapisz jako PDF
Zostaw komentarz
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

image_pdfZapisz jako PDF