Spis treści:

Ajiaco to wyjątkowa zupa wywodząca się z regionu Bogoty, stolicy Kolumbii, gdzie zyskała status dania narodowego. Jej historia sięga czasów prekolumbijskich, kiedy to rdzenni mieszkańcy Andów przygotowywali potrawy na bazie lokalnych ziemniaków. Z biegiem czasu, po przybyciu Hiszpanów w XVI wieku, danie ewoluowało, wzbogacając się o nowe składniki. Najbardziej charakterystycznym elementem Ajiaco jest wykorzystanie trzech rodzajów andyjskich ziemniaków: papa criolla (żółte, kremowe ziemniaki), papa sabanera (ziemniaki o twardszej strukturze) oraz papa pastusa (ziemniaki mączne). Kluczowym składnikiem nadającym zupie niepowtarzalny aromat jest guascas – lokalne zioło o lekko ziemistym smaku, nazywane również „zielem bogotańskim”.

Ajiaco to więcej niż potrawa – to symbol kolumbijskiej tożsamości narodowej, łączący tradycje kulinarne rdzennych mieszkańców z wpływami europejskimi.

Regionalne odmiany i wartości odżywcze

W różnych częściach Ameryki Południowej spotykamy odmienne wersje Ajiaco. W Kolumbii dominuje bogotańska wersja z kurczakiem, ziemniakami i kukurydzą. Na Kubie przygotowuje się wariant z wieprzowiną i warzywami korzeniowymi, podczas gdy w Peru Ajiaco zawiera suszone mięso (charqui) i lokalne zioła. W Chile zupa często zawiera dynię i fasolę. Każdy region nadaje zupie własny charakter, zachowując jednak podstawową ideę gęstej, sycącej potrawy.

Pod względem wartości odżywczych Ajiaco stanowi pełnowartościowy posiłek. Ziemniaki dostarczają węglowodanów i błonnika, kukurydza dostarcza witamin z grupy B, a mięso (najczęściej kurczak) zapewnia białko. Kapary, tradycyjnie dodawane jako przybranie, zawierają przeciwutleniacze i związki przeciwzapalne. Śmietana wzbogaca zupę o wapń i witaminę D, podczas gdy guascas dostarcza minerałów i związków bioaktywnych. Jedna porcja Ajiaco (około 300 ml) zawiera średnio:

  • 350-400 kcal
  • 20-25 g białka
  • 15-18 g tłuszczu
  • 35-40 g węglowodanów
  • Znaczące ilości potasu, fosforu i witamin A, C oraz z grupy B

Przygotowanie zupy Ajiaco krok po kroku

Lista niezbędnych składników do przygotowania autentycznej zupy Ajiaco

Do przygotowania tradycyjnej kolumbijskiej zupy Ajiaco potrzebujesz następujących składników:

  • 1 kg kurczaka (najlepiej udka lub podudzia z kością)
  • 3 rodzaje ziemniaków: 500 g ziemniaków typu C (mączystych), 300 g ziemniaków typu B (wszechstronnych) i 200 g ziemniaków typu A (twardych)
  • 2 kolby kukurydzy, pokrojone na 3-4 cm kawałki
  • 2 duże cebule, posiekane
  • 4 ząbki czosnku, drobno posiekane
  • 2 łyżki oliwy z oliwek
  • 2 litry bulionu drobiowego
  • 3 liście laurowe
  • 30 g liści guascas (można zastąpić mieszanką tymianku i oregano)
  • Sól i pieprz do smaku

Dodatki do serwowania:

  • 200 ml śmietany kremówki 30%
  • 2 awokado, pokrojone w kostkę
  • 2 łyżki kaparów
  • Świeża kolendra
  • Limonka pokrojona w ćwiartki

Szczegółowy przepis i porady serwowania

Krok 1: Przygotowanie bazy zupy

  1. W dużym garnku rozgrzej oliwę i zeszklij cebulę (około 5 minut).
  2. Dodaj czosnek i smaż przez 1 minutę, aż uwolni aromat.
  3. Włóż kawałki kurczaka, lekko przyrumień z każdej strony (około 5-7 minut).
  4. Wlej bulion, dodaj liście laurowe i doprowadź do wrzenia.

Krok 2: Dodanie ziemniaków

  1. Ziemniaki typu C pokrój w kostkę 1 cm i dodaj do zupy. Gotuj przez 15 minut.
  2. Ziemniaki typu B pokrój w większe kawałki (2 cm) i dodaj do zupy. Gotuj kolejne 10 minut.
  3. Ziemniaki typu A pokrój w 3 cm kawałki i dodaj wraz z kukurydzą. Gotuj przez 15 minut.

Krok 3: Finalizacja zupy

  1. Wyjmij kurczaka, oddziel mięso od kości i rozdrobnij.
  2. Dodaj liście guascas (lub mieszankę ziół) i gotuj przez 5 minut.
  3. Zwróć uwagę, że część ziemniaków typu C powinna się rozgotować, tworząc naturalnie gęstą konsystencję.
  4. Dopraw solą i pieprzem.

Najczęstsze błędy podczas przygotowania:

  • Używanie tylko jednego rodzaju ziemniaków – różne typy zapewniają odpowiednią teksturę
  • Zbyt krótki czas gotowania – zupa potrzebuje minimum 45 minut, aby smaki się połączyły
  • Pomijanie guascas – to kluczowy składnik nadający charakterystyczny smak

Porady dotyczące serwowania:

  • Podawaj gorącą zupę w głębokich miseczkach
  • Każdy gość powinien samodzielnie dodać dodatki według uznania
  • Tradycyjnie najpierw dodaje się śmietanę, następnie kapary, awokado i kolendrę
  • Skropienie sokiem z limonki tuż przed jedzeniem wydobywa pełnię smaku

Przechowywanie i odgrzewanie:

  • Zupa Ajiaco zachowuje świeżość w lodówce do 3 dni
  • Najlepiej przechowywać ją bez dodatków
  • Odgrzewaj na małym ogniu, mieszając od czasu do czasu
  • Nie zaleca się mrożenia ze względu na zmianę konsystencji ziemniaków

Alternatywna wersja dla polskich warunków:
Jeśli nie możesz znaleźć guascas, przygotuj mieszankę z 1 łyżki suszonego oregano, 1 łyżeczki tymianku i 1 łyżeczki lubczyku. Zamiast tradycyjnych kolumbijskich ziemniaków możesz użyć: Irga (typ C), Bryza (typ B) i Denar (typ A).

Zostaw komentarz