Spis treści:
Diablotka to wyjątkowe polskie ciastko z ciasta francuskiego, które swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznemu pikantno-ostremu smakowi. Wywodzi się z tradycji kulinarnej południowej Polski, gdzie już w XVIII wieku przygotowywano podobne wypieki. Pierwotnie diablotki były przysmakiem serwowanym podczas wiejskich uroczystości, szczególnie w okresie karnawału. Nazwa „diablotka” nawiązuje bezpośrednio do „diabelskiego”, czyli ostrego smaku, który miał „parzyć w język” niczym ogień piekielny.
W dawnych czasach diablotki przygotowywano głównie w gospodarstwach szlacheckich, gdzie dostęp do przypraw korzennych był łatwiejszy. Z czasem przepis rozprzestrzenił się wśród mieszczaństwa, a następnie trafił pod strzechy. Każdy region Polski wprowadził własne modyfikacje do podstawowego przepisu, zachowując jednak kluczową cechę – intensywny, pikantny smak.
Charakterystyka i regionalne odmiany
Diablotka to niewielkie ciastko z ciasta francuskiego, nadziewane pikantnym farszem. Tradycyjny farsz składa się z mielonego mięsa (najczęściej wieprzowiny lub mieszanki mięs) z dodatkiem ostrej papryki, chili, czosnku i ziół. Charakterystyczną cechą diablotki jest jej trójkątny kształt oraz rumiana, złocista skórka uzyskiwana dzięki smarowaniu żółtkiem przed pieczeniem.
W zależności od regionu Polski, diablotki przybierają różne formy:
- Diablotki małopolskie – najbardziej pikantne, z dodatkiem wędzonej papryki i lokalnych ziół
- Diablotki kujawskie – łagodniejsze, często z dodatkiem sera
- Diablotki podlaskie – z farszem wzbogaconym o grzyby leśne
- Diablotki śląskie – większe od pozostałych, z dodatkiem kminku i majeranku
W niektórych regionach Polski diablotki przygotowuje się nie tylko w wersji mięsnej, ale również wegetariańskiej – z farszem z kapusty, grzybów i cebuli, przyprawionym ostrymi przyprawami. Niezależnie od wariantu, wszystkie łączy charakterystyczny, intensywny smak, który sprawia, że diablotki są rozpoznawalnym elementem polskiej kuchni regionalnej.
Przepis na domowe diablotki z ciasta francuskiego
Składniki i przygotowanie pikantnego farszu
Do przygotowania domowych diablotek potrzebujesz następujących składników:
Na ciasto:
- 1 opakowanie gotowego ciasta francuskiego (około 375 g)
- 1 jajko do posmarowania
Na farsz mięsny:
- 300 g mielonego mięsa (wieprzowina, wołowina lub mix)
- 1 cebula drobno posiekana
- 2-3 ząbki czosnku
- 1 łyżeczka ostrej papryki
- 1/2 łyżeczki chili w proszku
- 1 łyżeczka wędzonej papryki
- 1 łyżka koncentratu pomidorowego
- Sól i pieprz do smaku
- 2 łyżki oleju do smażenia
Na farsz wegetariański:
- 200 g pieczarek drobno posiekanych
- 100 g czerwonej soczewicy ugotowanej
- 1 cebula drobno posiekana
- 2 ząbki czosnku
- 1 czerwona papryka pokrojona w kostkę
- 1 łyżeczka kuminu
- 1 łyżeczka ostrej papryki
- 1 łyżka sosu sojowego
- 2 łyżki oleju do smażenia
Przygotowanie farszu mięsnego:
- Rozgrzej olej na patelni i zeszklij cebulę z czosnkiem
- Dodaj mięso mielone i smaż, rozbijając większe kawałki
- Gdy mięso się zarumieni, dodaj przyprawy i koncentrat pomidorowy
- Smaż całość przez około 5-7 minut, aż nadmiar płynu odparuje
- Odstaw do ostygnięcia
Formowanie i pieczenie diablotek
Technika formowania:
- Rozwałkuj ciasto francuskie na lekko podsypanej mąką powierzchni
- Pokrój ciasto na kwadraty o wymiarach około 8×8 cm
- Na środek każdego kwadratu nałóż łyżkę farszu
- Złóż ciasto po przekątnej, tworząc trójkąt
- Dokładnie sklej brzegi, używając widelca do dociśnięcia
- Posmaruj wierzch roztrzepanym jajkiem
Porady dotyczące pieczenia:
- Rozgrzej piekarnik do 200°C (termoobieg 180°C)
- Ułóż diablotki na blasze wyłożonej papierem do pieczenia
- Piecz przez 15-20 minut, aż ciasto będzie złociste i chrupiące
- Dla uzyskania idealnej chrupkości warto w połowie pieczenia delikatnie posmarować diablotki ponownie jajkiem
Wskazówka eksperta: Aby uzyskać jeszcze bardziej wyrazisty smak, posyp diablotki przed pieczeniem ostrą papryką lub płatkami chili.
Gotowe diablotki najlepiej podawać na ciepło z pikantnym sosem pomidorowym lub jogurtowym z dodatkiem świeżych ziół. Doskonale komponują się z nimi również marynowane ostre papryczki lub kimchi.
Warianty przepisu:
- Z kurczakiem i curry – dodaj do farszu 1 łyżeczkę curry i użyj mielonego kurczaka
- Z serem i jalapeno – wymieszaj ser cheddar z posiekanymi papryczkami jalapeno
- Z soczewicą i wędzoną papryką – wersja wegetariańska o intensywnym, dyminym aromacie