Spis treści:
Placki ziemniaczane przygotowywane na bulionie ziemniaczanym to kulinarne dziedzictwo polskiej kuchni postnej, sięgające XVIII wieku, gdy ziemniaki stały się podstawą wyżywienia w trudnych ekonomicznie czasach. Pierwotnie placki wielkopostne były prostą potrawą przygotowywaną z tartych ziemniaków, mąki i wody, bez dodatku jaj czy tłuszczu zwierzęcego. Wykorzystanie bulionu ziemniaczanego zamiast wody stanowiło innowację, która znacząco wzbogacała smak dania, jednocześnie pozostając w zgodzie z postnym charakterem potrawy.
Placki na bulionie ziemniaczanym to przykład kulinarnej mądrości naszych przodków, którzy potrafili stworzyć sycące i smaczne danie z ograniczonych składników dostępnych w okresie Wielkiego Postu” – fragment z Polskiej Kuchni Tradycyjnej (2024).
W różnych regionach Polski placki wielkopostne przybierały odmienne formy. Na Podkarpaciu dodawano do nich czosnek i majeranek, na Mazowszu – suszone grzyby, a na Śląsku – kminek. Wspólnym mianownikiem pozostawał jednak bulion ziemniaczany jako baza, nadająca plackom charakterystyczny, głęboki smak.
Duchowe i zdrowotne aspekty tradycji postnej
Wielki Post w polskiej tradycji to nie tylko okres wyrzeczeń, ale również czas kulinarnej kreatywności. Placki na bulionie ziemniaczanym doskonale wpisują się w filozofię postnego jedzenia, która zakłada:
- Ograniczenie produktów pochodzenia zwierzęcego
- Wykorzystanie lokalnych, sezonowych składników
- Prostotę przygotowania przy zachowaniu walorów smakowych
- Minimalizację marnotrawstwa żywności
Współczesne badania potwierdzają, że dieta oparta na placakch ziemniaczanych przygotowanych na bulionie dostarcza cennych składników odżywczych, w tym potasu, witaminy C i błonnika. Dodatkowo, tradycyjne techniki fermentacji bulionu ziemniaczanego przed użyciem go do placków zwiększają biodostępność składników odżywczych i wspierają mikroflorę jelitową.
W naszej firmie Multi Cook kultywujemy tradycję placków wielkopostnych, oferując półprodukty przygotowane według dawnych receptur, z zachowaniem autentycznych metod produkcji. Nasze placki wyróżniają się głębokim smakiem i idealną konsystencją, dzięki starannie wyselekcjonowanym składnikom i tradycyjnej metodzie przygotowania.
Przepis i techniki przygotowania
Składniki i przygotowanie bulionu ziemniaczanego
Podstawą udanych placków wielkopostnych jest odpowiednio przygotowany bulion ziemniaczany, który nadaje ciastu wyjątkowy smak i konsystencję. Do przygotowania domowego bulionu potrzebujesz:
- 1 kg ziemniaków (najlepiej mączystych)
- 2 liście laurowe
- 4 ziarna ziela angielskiego
- 1 duża cebula
- 2 ząbki czosnku
- Sól i pieprz do smaku
- 1,5 litra wody
Proces przygotowania bulionu rozpoczyna się od obrania i pokrojenia ziemniaków w kostkę. Cebulę należy zeszklić na małej ilości oliwy, dodać czosnek, a następnie wszystkie składniki umieścić w garnku z wodą. Gotuj na małym ogniu przez około 40 minut, aż ziemniaki będą całkowicie miękkie. Po odcedzeniu zachowaj zarówno wywar, jak i część ziemniaków do ciasta.
Techniki przygotowania i smażenia placków
Idealna konsystencja ciasta to klucz do sukcesu. Połącz 2 szklanki mąki pszennej z 1 szklanką ugotowanych, rozgniecionych ziemniaków oraz 1 szklanką ciepłego bulionu ziemniaczanego. Dodaj szczyptę soli i łyżeczkę suszonego majeranku. Ciasto powinno być gładkie, elastyczne i lekko lepkie.
Tradycyjny przepis wielkopostny nie zawiera jajek ani produktów mlecznych, co sprawia, że odpowiednia konsystencja ciasta jest jeszcze ważniejsza dla uzyskania właściwej struktury placków.
Aby uzyskać chrupkość z zewnątrz i miękkość wewnątrz, stosuj następujące techniki:
- Rozgrzej patelnię do wysokiej temperatury przed wlaniem ciasta
- Używaj oleju roślinnego o wysokiej temperaturze dymienia (np. rzepakowego)
- Formuj placki o grubości około 0,5 cm
- Smaż po 2-3 minuty z każdej strony, aż uzyskają złotobrązowy kolor
- Po usmażeniu osącz na papierowym ręczniku, by usunąć nadmiar tłuszczu
Nowoczesne wariacje tradycyjnych placków wielkopostnych mogą zawierać dodatek ziół takich jak rozmaryn czy tymianek, a także czosnek niedźwiedzi dla intensywniejszego smaku. Popularne stają się również wersje z dodatkiem suszonych pomidorów, kaparów czy oliwek, które nadają plackom śródziemnomorski charakter.
Gotowe placki najlepiej podawać na ciepło z dodatkiem sosu grzybowego lub chrzanowego. Można je przechowywać w lodówce do 3 dni, a przed podaniem odgrzać na suchej patelni lub w piekarniku.